Vị trí và phạm vi của Cổ Triều Tiên (Gojeseon) cuối thế kỷ II TCN - đầu thế kỷ I TCN. Các nước láng giếng theo chiều kim đồng từ tính từ phía Tây lần lượt là Hán (Trung Quốc), Ô Hoàn, Tiên Ti, Phù Dư, Hoát Mạch, Ấp Lu, Ốc Trở, Đông Uế, Thìn Hàn.

Vương triều đầu tiên của Triều Tiên là Cổ Triều Tiên (Gojoseon, 고조선,古朝鮮), theo Tam quốc di sự (Samguk Yusa, 삼국유사, 三國遺事) và một số thư tịch Triều Tiên thời trung cổ,[5] Cổ Triều Tiên được thành lập năm 2333 trước Công Nguyên bởi Đàn Quân (Dangun, 단군, 檀君), người được cho là hậu duệ của thượng đế [6]. Tới năm 2000 trước Công Nguyên, đã có bằng chứng về một nền văn hóa đồ gốm, với những kiểu sơn trang trí, tại Mãn Châu và phía bắc Triều Tiên.

Cư dân Cổ Triều Tiên có nguồn gốc từ các bộ lạc di cư Altai vốn lập nghiệp ở Mãn Châu, vùng viễn đông Trung Quốc phía bắc Trường Giang và bán đảo Triều Tiên. Họ là dòng giống người Triều Tiên trực tiếp đầu tiên được nhắc đến trong thư tịch cổ [7].

Thoạt đầu, Cổ Triều Tiên có lẽ đóng đô ở Liêu Ninh nhưng vào khoảng năm 300 TCN, đã dời đô về Bình Nhưỡng, thủ đô của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên ngày nay.[8][9].

Cơ Tử Triều Tiên (Gija Joseon) (tranh cãi)

Dù không được công nhận rộng rãi tại Triều Tiên, một số bản ghi chép sau này của Trung Quốc viết Cơ Tử, một người chú của vua Trụ, vị vua cuối cùng triều đại nhà Thương, đã di cư tới Cổ Triều Tiên khoảng thế kỷ thứ 12 TCN. Điều này nói chung bị các nhà sử học Triều Tiên bác bỏ bởi sự trái ngược trong các bằng chứng sử sách và khảo cổ.[10] Văn bản lịch sử đầu tiên viết về Cơ Tử là cuốn Trúc Thư ký Niên - Biên niên sử viết trên thẻ tre (竹書紀年) và cuốn Luận ngữ (論語) của Khổng Tử, cho rằng Cơ Tử có lẽ đã di cư tới Cổ Triều Tiên.[11] Tuy nhiên, đồ vật thủ công mang tính đại diện cao nhất của Cổ Triều Tiên, con dao găm đồng hình cây đàn vĩ cầm (violin), khác biệt khá rõ về hình dáng và chất liệu so với dao đồng Trung Quốc. Thêm vào đó, một địa điểm khảo cổ học được cho là lăng mộ của Cơ Tử đã được tìm thấy tại tỉnh Sơn Đông Trung Quốc đã khẳng định thêm giả thuyết của các nhà sử học Triều Tiên.[12]

Có ý kiến cho rằng khi có cuộc chiến tranh giữa triều đình nhà Hán Trung Quốc và Cổ Triều Tiên, các sử gia Trung Quốc đã thêm thắt để cho Cơ Tử trở thành người sáng lập Cổ Triều Tiên. Một số nhà sử học coi Cơ Tử Triều Tiên là một thực thể riêng biệt nằm tại Liêu Ninh, cùng tồn tại với Cổ Triều Tiên.

Thời kỳ đồ đồng

Thời kỳ đồ đồng thường được cho là bắt đầu khoảng 1500 – 1000 trước Công Nguyên tại Triều Tiên, dù những bằng chứng khảo cổ học gần đây cho thấy có thể nó đã bắt đầu ngay từ năm 2500 trước Công Nguyên.[13] Dao găm, gương và các vũ khí bằng đồng cũng như bằng chứng về các hình thức tổ chức chính quyền kiểu đô thị với tường bao đã được phát hiện.[13] Gạo, đậu đỏ, đậu nành và kê đã được canh tác, và những ngôi nhà hầm hình chữ nhật cùng những khu mai táng bằng mộ đá ngày càng rộng lớn đã được tìm thấy trên toàn bán đảo.[14] Những ghi chép cùng thời cho thấy Cổ Triều Tiên đã chuyển tiếp từ một quần thể phong kiến với các đô thị có tường bao trở thành một vương quốc trung ương tập quyền ít nhất từ trước thế kỷ thứ 4 trước Công Nguyên.[15]

Thời kỳ đồ sắt

Mọi người tin rằng tới thế kỷ thứ 3 trước Công Nguyên, văn hóa đồ sắt đã phát triển và các chiến quốc Trung Quốc đã đẩy lùi những dân tộc tị nạn về phía đông và phía nam. Tuy nhiên, gần đây, một tấm gương sắt đã được tìm thấy tại Songseok-ri Kangdong-gun Bình Nhưỡng ở CHDCND Triều Tiên,[16] chiếc gương này có thể có niên đại từ năm 1200 trước Công Nguyên.

Ở khoảng thời gian này, một quốc gia gọi là Thìn Quốc nổi lên ở phần phía nam bán đảo Triều Tiên. Chúng ta biết rất ít về nước này, nhưng thực sự nó đã thiết lập các mối quan hệ với nhà Hán Trung Quốc và xuất khẩu các đồ thủ công tới Di Sanh (Yayoi) Nhật Bản.[17] Một vị vua Cơ Tử Triều Tiên có thể đã bỏ chạy tới Thìn sau khi bị Vệ Mãn (Wiman) lật đổ. Sau này phát triển thành liên minh Tam Hàn.

Sau đó Nhà Hán đánh bại Vệ Mãn Triều Tiên và thành lập Hán Tứ Quận.

Suy tàn và sụp đổ

Quá trình suy tàn và sụp đổ của Cổ Triều Tiên vẫn còn đang gây tranh cãi, tùy thuộc theo quan điểm của các nhà sử học về Cơ Tử Triều Tiên. Lý thuyết do Triều Tiên thượng cổ (Joseon Sangosa) đưa ra cho rằng Cổ Triều Tiên đã tan rã từ khoảng năm 300 trước Công Nguyên và dần mất quyền kiểm soát các thuộc quốc cũ của mình. Nhiều nước nhỏ hơn nổi lên từ vùng lãnh thổ cũ của Cổ Triều Tiên như Phù Dư, Ốc Trở, Đông Uế, . Cao Câu Ly và Bách Tế coi mình là hậu duệ của Phù Dư.